Cao
lầu là một loại mì màu vàng, dùng kèm với một ít nước dùng (hầm từ xương heo),
có thịt xá xíu, tôm, thịt heo, ăn kèm với một số loại rau sống và bánh
đa chiên (hoặc nướng).
Gọi
là cao lầu nên nhiều người cho rằng: đây là món ăn của người Hoa nhưng không phải.
Thậm chí, người Nhật còn cảm nhận chúng khá giống với mì udon của quốc
gia họ nhưng khác nhau về cách chế biến và hương vị món ăn. Sự thật, cao lầu là
món ăn của người Việt và nổi tiếng tại khu vực miền Trung.
Nguồn gốc của cao lầu
Nếu
có dịp đến vùng đất Quảng Nam, bạn đừng bỏ qua món cao lầu vì đây chính là đặc
sản của người dân Hội An.
Theo
lịch sử ghi chép, cao lầu đã xuất hiện từ thế kỷ 17. Trong khoảng thời gian
này, các thương nhân Trung Quốc và Nhật Bản thường xuyên lui tới cảng Hội An. Họ
đã mang theo văn hóa ẩm thực riêng của nước họ, rồi dần dần tạo điều kiện cho
món cao lầu ra đời - có thể được xem là sự pha trộn giữa nền ẩm thực Trung và
Nhật.
Chưa
dừng lại ở đó, món cao lầu còn được biến tấu theo thời gian để hợp khẩu vị hơn
đối với người Việt, rồi trở thành món ăn đặc sản của người dân miền Trung.
Tên
gọi “cao lầu” có nghĩa là món ăn cao lương mỹ vị và được thưởng thức ở trên lầu
cao. Nói một cách khác, thực khác có thể vừa dùng món ăn, vừa ngắm được toàn bộ
cảnh đẹp của phố phường Hội An ngay từ trên lầu cao.
Cao lầu và mì quảng khác nhau như thế nào?
Thoạt
nhìn, bạn sẽ trông thấy cao lầu khá giống với mì quảng nhưng đây là 2 món ăn
khác nhau mà bạn có thể phân biệt dễ dàng qua một số đặc điểm sau:
Giống
nhau
Cao
lầu và mì quảng đều gồm có 3 phần: sợi mì (được làm từ bột mì), nước dùng và
nhân, rồi thường được ăn kèm với rau sống.
Khác nhau
Dựa
vào đặc trưng gồm có 3 phần không thể thiếu trong món ăn, bạn hãy phân biệt sự
khác nhau như sau:
Đối với sợi mì
Cách
chế biến sợi mì của cao lầu nhiều công đoạn và cầu kì hơn so với cách làm ra sợi
mì của mì quảng. Cụ thể, người ta sẽ đem ngâm gạo trong nước tro (phần nước tro
này phải sử dụng từ tro của một loại cây ở Cù Lao Chàm) để sợi mì có độ dẻo
giòn và khô đặc trưng.
Tiếp
theo, họ sẽ lọc kỹ và xay thành bột, trong đó nước được dùng xay gạo phải lấy từ
nước giếng Bá Lễ. Kế tiếp, họ dùng vải để lọc nhiều lần hỗn hợp bột vừa
xay để giúp cho bột khô và dẻo, trước khi cán thành miếng và cắt thành từng sợi.
Cuối
cùng, đem hấp nhiều lần và phơi khô để tạo ra sợi mì cao lầu. Chính vì thế, sợi
mì cao lầu thường có màu hơi đục, sậm và tạo cảm giác dai, cứng hơn so với sợi
mì quảng.
Đối
với sợi mì của mì quảng thì cách làm đơn giản hơn. Người dân sẽ sử dụng bột gạo, rồi muốn tạo màu sắc cho sợi mì
thì chỉ cần luộc trong nước có màu vàng tươi, màu nâu hoặc đơn thuần là nước lọc
để tạo ra màu trắng vốn có của gạo.
Đối với nước dùng (nước lèo)
Thường
nước dùng của mì quảng khá trong và có hương thơm đặc trưng của phần xương heo
hoặc gà được hầm.
Trong
khi, nước dùng của cao lầu thì có phần sệt hơn, ngoài dùng nước hầm xương còn
có sự xuất hiện thêm của thịt xá xíu nên có hương vị đậm đà hơn.
Đối với phần nhân mì:
Hầu
hết, mì quảng thường hay dùng thịt heo, thịt gà, tôm và trứng cút (hoặc trứng
gà). Một số người còn biến tấu mì quảng khi ăn kèm thịt vịt, thịt ếch hoặc cá.
Phần bánh tráng dùng kèm với mì quảng là loại bánh đa nướng, có mè trắng hoặc
mè đen.
Trái
lại, cao lầu sử dụng thịt xá xíu là chủ yếu ngoài việc một số nhân giống như mì
quảng, đồng thời còn được ăn kèm với bánh đa mè có thể đem nướng hoặc chiên.
Cách làm Cao Lầu
Nguyên liệu làm Cao lầu (cho 4 người ăn)
· Thịt heo 500
g (thịt vai/đùi/ba rọi)
· Xương ống
heo 500 g
· Bột mì đa dụng 200
g
· Bột gạo 200
g
· Bột năng 140
g
· Tỏi 6 tép(băm
nhuyễn)
· Nước
tương 3 muỗng canh
· Ngũ vị
hương 1 muỗng cà phê
· Hành tây 1
củ
· Rau thơm ăn
kèm 1 ít (Xà lách/Ngò/Húng quế)
· Giá 1 ít
· Gia vị thông dụng 1
ít (Muối/Tiêu/Đường/Hạt nêm)
Cách chế biến Cao lầu
Bước
1: Trộn bột
Trộn
đều 140g bột mì đa dụng, 140g bột gạo, 140g bột năng cùng 1 muỗng cà phê muối với
nhau. Còn 60g bột mì và 60gr bột gạo còn lại trộn đều và để ra tô riêng.
Thêm
từ từ 1/2 cốc nước nóng và bắt đầu trộn hỗn hợp bột. Khi bột bắt đầu kết lại với
nước, bạn thêm 2 muỗng canh dầu ăn vào và nhào bột bằng tay.
Lưu ý: Trong quá trình nhào bột, bạn nên cho từ
từ nước vào từng chút rồi nhào để kết hợp bột và nước. Nếu khối bột bị khô, bạn
thêm khoảng 1 - 2 muỗng cà phê nước vào và tiếp tục nhào. Nếu bột bị ướt, bạn rắc
phần bột khô vào và nhào cho đến khi đạt được kết cấu phù hợp.
Nhào
bột liên tục trong khoảng 30 phút đến khi thu được khối bột dẻo mịn, không bị
dính và không bị cứng. Sau đó, bạn phủ khăn lên trên và ủ bột khoảng 20 phút.
Bước
2: Làm sợi mì cao lầu
Trước
tiên, chia khối bột làm 3 phần bằng nhau. Để bột không bị dính, bạn cần rắc phần
bột khô lên bề mặt thớt và cây lăn bột.
Dùng
cây cán dẹp phần bột đã chia ra thành những miếng dài và mỏng như hình.
Rắc
bột khô lên trên miếng bột và dao để chống dính, bạn cắt bột thành các sợi mì đều
nhau dọc theo chiều rộng với kích thước bằng đầu đũa.
Bắc
nồi hấp lên bếp, bạn lót 1 lớp giấy nến và dàn đều sợi mì bên trên. Hấp trong
khoảng 10 phút thì sợi mì sẽ chín.
Lưu ý:
Để
hơi nước đọng lại không làm ướt sợi mì, bạn nên lót thêm 1 lớp khăn vào nắp nồi
hấp.
Nếu
không hấp sợi mì, bạn cũng có thể bắc nồi nước lên để luộc sợi mì cho đến khi sợi
mì chín mềm.
Bạn
có thể dùng sợi mì cao lầu khô được đóng gói sẵn và bán tại các chợ, siêu thị để
tiết kiệm thời gian.
Bước
3:
Sơ
chế nguyên liệu
Để
khử mùi cho xương heo, bạn rửa sơ phần xương heo với nước sạch rồi cho phần
xương vào nồi cùng 3 cốc nước, đun ở lửa lớn trong khoảng 10 phút.
Khi
nước sôi và bọt nổi lên trên, bạn gắp xương ra rồi rửa sạch lại bằng nước.
Để
khử mùi cho thịt heo, bạn xát muối hột vào thịt rồi để khoảng 10 phút, sau đó rửa
sạch lại bằng nước.
Bạn
lặt phần rau thơm và rửa sạch. Giá sau khi rửa bạn chần qua nước sôi khoảng 30
giây cho chín.
Hành
tây bạn rửa sạch và bóc vỏ.
Bước
4: Hầm xương
Bắc
một cái nồi khác lên bếp, sau đó cho 3 lít nước lọc, 1 củ hành tây và 1 muỗng
cà phê muối rồi thả phần xương vào đun. Bật bếp ở nhiệt độ vừa trong khoảng 1
tiếng và không đóng nắp nồi.
Bước
5: Làm thịt xá xíu
Ướp
500gr thịt heo với 3 muỗng canh nước tương, 1 muỗng cà phê ngũ vị hương, 6 tép
tỏi đã băm nhuyễn, 1/2 muỗng cà phê muối, 1 muỗng cà phê hạt nêm và 1 muỗng cà
phê tiêu.
Ướp
thịt trong khoảng 30 phút hoặc qua đêm để thấm gia vị.
Để
gia vị không bị cháy và bắn dầu khi chiên, sau khi ướp, bạn gắp miếng thịt ra
và lau bớt phần nước ướp trên bề mặt thịt.
Bắc
chảo lên bếp cùng 1 ít dầu ăn, tiến hành chiên các mặt của miếng thịt ở lửa lớn
cho đến khi miếng thịt chuyển sang màu vàng giòn.
Khi
bề mặt miếng thịt đã vàng đều, bạn đổ bớt phần dầu dư ra và chỉnh nhỏ lửa. Cho
toàn bộ phần gia vị ướp vào cùng 4 muỗng canh nước hầm xương.
Ninh
thịt trong khoảng 30 phút tới khi thịt chín mềm.
Bước
6: Nấu nước dùng
Bạn
pha 2 cốc nước hầm xương vào phần sốt ninh thịt và đun sôi khoảng 5 phút để tạo
thành nước dùng.
Lưu ý: Để phù hợp với món ăn, bạn nên để lửa nhỏ,
giữ cho nước dùng vừa đủ ấm chứ không nên quá nóng.
Bước
7: Hoàn thành
Thịt
sau khi đã ninh chín mềm, gắp ra để nguội rồi dùng dao cắt thịt thành từng lát
mỏng vừa miệng ăn.
Để
bày trí món ăn, bạn cho vào tô 1 ít rau thơm và giá chần, 1 ít sợi mì (tùy theo
khẩu phần ăn ít hay nhiều) đã hấp chín cùng với thịt đã cắt lát và chan khoảng
5 muỗng canh nước dùng vào.
Kinh nghiệm: Tùy theo khẩu vị mà bạn có thể
thêm gia vị, chanh hoặc ớt cho món ăn thêm đậm đà hơn.
Thành
phẩm
Món
cao lầu khi hoàn thành sẽ có mùi thơm của thịt xá xíu, miếng thịt đậm đà, mềm
ngon kết hợp cùng sợi mì to khi cắn vào sẽ thấy có chút độ dai thấm với phần nước
dùng đậm đà. Phần rau thơm ăn kèm sẽ giúp cân bằng lại phần nước dùng có chút dầu
mỡ, mang lại sự hài hòa cho món ăn.