Nếu
nhắc đến những giống bưởi ngon thì thật là thiếu sót nếu không nhắc đến một đặc
sản của xứ Thanh. Đó chính là giống bưởi đỏ Luận Văn thơm ngon nổi tiếng. Bưởi
đỏ Luận Văn hay còn được gọi với cái tên khác là bưởi tiến vua hay bưởi
Tân Lạc. Bưởi đỏ Luận Văn có nguồn gốc từ làng Luận Văn, huyện Thọ Xuân, Thanh
Hóa.
Bưởi
Luận Văn là một loại bưởi đặc biệt, vỏ màu đỏ, thịt màu đỏ, hương thơm đặc
trưng, mùi vị ấn tượng thường được dùng để dâng lên vua chúa ngày xa xưa.
Bưởi
Luận Văn có quả hình bầu dục và đỉnh quả lồi. Trọng lượng trung bình của bưởi đến
1,2kg khi trưởng thành. Khi chưa chín bưởi sẽ có màu xanh đặc trưng như
các giống bưởi khác.
Tuy
nhiên khi chín màu xanh này sẽ dần nhường chỗ cho màu đỏ hồng óng ả trông
rất bắt mắt. Cũng chính màu đỏ này theo quan niệm sẽ giúp mang lại may mắn nên
mỗi dịp lễ Tết đây là giống bưởi được nhiều người đặt trang trọng nên mâm ngũ
quả mong muốn cầu tài lộc cho cả năm may mắn.
1. Cách chọn bưởi Luận Văn ngon
Trọng
lượng:
Nên
chọn quả bưởi có khối lượng bình quân đạt 1 - 1,2 kg/quả. Không nên chọn
quả bưởi quá to như vậy sẽ không ngon.
Hình
dáng:
Chọn
quả có hình bầu dục, đỉnh quả lồi.
Quả
bưởi ngon thì lớp vỏ ngoài phải đỏ đều, da nhăn hoặc hơi sần sùi.
Nếu
muốn mâm ngũ quả đẹp, bạn có thể chọn quả da láng nhưng sẽ không ngọt nước bằng.
Da
bưởi càng đỏ, bên trong càng mọng nước, vị ngọt, thanh và có hương thơm.
Bên
trong:
Vỏ
và thịt quả phải có màu đỏ đặc trưng, phần cùi màu phớt hồng.
Lưu ý:
-
Nếu mua tại vườn, khi hái bưởi Luận Văn từ trên cây xuống nếu lau quả bưởi bằng
một chút rượu gạo, vỏ bưởi sẽ tăng thêm màu đỏ, hương thơm tỏa đều và có thể để
trên bàn thờ được khoảng 2 - 3 tháng sau đó mới héo dần.
-
Nếu bạn mua quả bưởi chưa đỏ đậm thì chỉ cần giữ ở môi trường thường thêm 12-15
ngày là ổn. Tùy thời điểm hái mà thời gian giữ bưởi khác nhau, nên nhờ người
bán tư vấn trước.
Gần
sát Tết, mọi người tìm mua bưởi Luận Văn rất nhiều, không phải mong muốn được
thưởng thức của ngon vật lạ đã từng tiến vua, mà hơn hết đây là thứ quả để
trưng và dâng lên thờ cúng tổ tiên trong dịp Tết Nguyên đán hoặc làm quà biếu tặng
rất ý nghĩa.
Bởi
theo quan niệm của mọi người, màu đỏ sẽ phù hợp với ngày Tết. Bưởi Luận Văn tuy
giá trị vật chất không lớn nhưng giá trị văn hoá và tâm linh lại rất ý nghĩa.
Trên mâm ngũ quả, nếu có quả bưởi Luận Văn thì chắc chắn sẽ có những điều may mắn,
thịnh vượng trong năm mới.
2.
Cách bảo quản bưởi Luận Văn
Theo
kinh nghiệm của bà con trồng bưởi, để bảo quản quả bưởi được lâu thì cần chọn
những qủa đúng độ chín, sau khi thu hái bôi vôi ở cuống quả, cất giữ quả bưởi ở
nơi thoáng mát thì sẽ giữ được từ 2 - 3 tháng. Tuy nhiên với cách làm trên tỷ lệ
quả hỏng cao (trên dưới 40%), giá trị sản phẩm sau khi bảo quản phải đạt gấp 3
lần sản phẩm khi thu hoạch mới đạt yêu cầu. Phương pháp bảo quản truyền thống
này không thể áp dụng trong sản xuất hàng hóa mà chỉ phục vụ theo quy mô nhỏ của
hộ gia đình. Để có quả bưởi cất giữ được lâu phục vụ dùng làm đồ thờ cúng, tế lễ
cuối năm hay làm quà đảm bảo mẫu mã đẹp, vẫn giữ nguyên chất lượng xin chia sẻ
một số kinh nghiệm trong bảo quản. Bà con thực hiện như sau:
Bước 1: Công đoạn thu hoạch, xử lý, làm sạch quả.
-
Quả được thu hoạch đúng độ chín.
-
Quả cắt rời khỏi cây bưởi ngâm nay vào nước lã sạch.
-
Hòa một ít nước vôi trong.
-
Cắt cuống quả ngay trong nước lã sạch, sau đó vớt ra khỏi nước, lau khô bằng
khăn sạch.
-
Để quả khô ráo và bôi nước vôi trong vào cuống quả.
Bước 2: Chuẩn bị địa điểm, vật liệu bảo quản.
-
Địa điểm nơi cất giữ phải thoáng mát.
-
Cát sạch được rửa bằng nước vôi trong, để ráo nước. Đây là điều phải chú ý vì một
số khuyến cáo bảo quản bằng cát nhưng không xử lý đã làm vỏ quả bị thối và lây
lan sang cả lô quả bảo quản.
-
Xếp ván, khung ván thủng ô hay ô chứa vào nơi bảo quản.
Bước 3: Tiến hành bảo quản.
-
Phủ lên bề ván, khung ván, ô chứa một lớp cát dày 8 -10 cm với chiều rộng phụ
thuộc vào ô kho và số lượng quả bưởi cần bảo quản.
-
Xếp quả bưởi đã xử lý ở bước 1 lên lớp cát đó.
-
Bưởi được xếp theo hàng ô vuông, hàng cách hàng 5cm, quả cách quả 5cm.
-
Lớp quả thứ nhất xếp xong phủ tiếp 1 lớp cát dày 5 - 10cm rồi tiếp xếp lớp quả
thứ hai.
Cách
làm này lặp đi lặp lại và chỉ xếp từ 5 đến 6 lớp để thuận lợi cho công tác kiểm
tra sau này. Trên cùng phủ 1 lớp cát dày 10 cm.
Bước 4: Tổ chức kiểm tra loại bỏ những quả hư hỏng.
Định
kỳ 20 - 25 ngày tiến hành kiểm tra từng lớp quả để loại những quả hư hỏng nhằm
tránh lây lan sang những quả khác. Sau khi kiểm tra xong loại bỏ hết những quả
hư, tiến hành xếp lại như các bước trên.
So
với các phương pháp bảo quản kho lạnh, bảo quản bằng hóa chất thì việc bảo quản
bằng cát có hiệu quả không bằng, tỷ lệ quả hư 10 - 15% nhưng ưu điểm của phương
pháp này là: Cải tiến những nhược điểm phương pháp bảo quản truyền thống, đầu
tư ít, hoàn toàn giữ nguyên được chất lượng, màu sắc, đặc biệt hàm lượng đường
tăng cao lên từ 10 % - 12% lên 15 - 17 %, tuy nhiên độ căng, bóng của quả có giảm
nhưng không đáng kể.