Mỗi một đất nước sẽ có lối sống, phong tục tập quán, ngôn
ngữ, văn hóa riêng. Nền ẩm thực mỗi nước cũng mang đặc trưng vùng miền. Cuộc sống
ngày càng hiện đại nên những nét truyền thống sẽ có nhiều sự thay đổi. Trong số
đó, ẩm thực là điều dễ nhận thấy. Vậy những yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ẩm
thực là gì?
Yếu tố lịch sử ảnh hưởng đến văn hóa ẩm
thực
Ngay từ thuở sơ khai, ăn uống được coi là nhu cầu thiết thực
nhất để duy trì sự sống của con người. Như đã biết, thời kỳ cổ đại con người
sinh sống bằng săn bắt và hái lượm. Vì thế nguồn thức ăn cũng khan hiếm không
có quyền lựa chọn nhiều.
Sau giai đoạn đầu, con người dần biết cách trồng trọt, chăn
nuôi. Vì thế nguồn thực phẩm trở nên nhiều hơn để đáp ứng đủ nhu cầu ăn no của
con người thời cổ đại. Trong quá trình dài, trải qua nhiều giai đoạn tiến hóa,
thế giới ngày nay văn minh hiện đại hơn nhiều. Do đó, lĩnh vực ẩm thực cũng
hình thành một cách đa dạng hơn.
Lịch sử của mỗi quốc gia đều gắn liền với nét văn hóa ẩm thực.
Trước đây, đã có rất nhiều đất nước trải qua thời kỳ chiến tranh của giặc ngoại
xâm. Nền ẩm thực nước nhà lúc bấy giờ được pha trộn, biến tấu cho phù hợp với
khẩu vị tại đất nước ấy. Vì vậy, lịch sử hình thành và phát triển của đất nước
là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ẩm thực.
Vị trí địa lý ảnh hưởng đến văn hóa ẩm
thực
Vị trí địa lý là yếu tố quyết định đến nguyên liệu của các
món ăn. Thực tế cũng ta thấy rõ ràng rằng các món ăn của phương Đông khác biệt
rất nhiều với phương Tây.
Ví dụ như nước Việt Nam ta có nhiều dòng sông lớn, có phù
sa màu mỡ cùng nền văn minh lúa nước. Các điểm ấy đã khiến nước ta nổi bật với
các món ăn được chế biến từ gạo, khoai, ngô, đậu,… Còn nếu như các nước ở vùng
biển thì ẩm thực lại là món ăn chế biến từ hải sản thơm ngon.
Khí hậu có ảnh hưởng nhất định đến văn
hóa ẩm thực
Sự khác biệt về khí hậu của mỗi quốc gia, vùng miền sẽ quy
định hương vị của món ăn. Ví dụ các quốc gia có khí hậu lạnh quanh năm thì dường
như món ăn sẽ có chút cay the hoặc gia vị nêm nếm có tính nóng hơn. Vì như vậy
sẽ tạo cảm giác ấm áp hơn trong ngày lạnh giá. Còn ở những nơi khí hậu nóng thì
món ăn thường sẽ kết hợp với rau xanh, trái cây để món ăn thêm thanh mát hơn.
Ở Việt Nam có khí hậu nóng ẩm, nhiệt đới gió mùa và phân biệt
giữa 3 miền Bắc Trung Nam. Vì thế văn hóa ẩm thực người Việt mang đặc trưng
riêng của mỗi vùng miền. Miền Bắc hương vị đậm đà, miền Trung vị chua cay còn
miền Nam lại ngọt thanh nhẹ nhàng hơn. Chỉ nói đến đây ta cũng biết được khí hậu
có ảnh hưởng như thế nào đến nền văn hóa ẩm thực ở mỗi nơi như thế nào rồi.
Văn hóa ẩm thực ảnh hưởng bởi yếu tố ngoại
lai
Như đã nói, ẩm thực mỗi nước đều có nét đặc trưng riêng và
nhờ vậy mà thu hút sự quan tâm của mọi người trên thế giới. Và trong nhiều năm
trở lại đây, thế giới mở cửa. Việc giao lưu văn hóa, kinh tế giữa các nước trở
nên dễ dàng hơn. Và đương nhiên, nền ẩm thực cũng có cơ hội vươn ra thế giới.
Cũng chính vì điều này, ẩm thực nước nhà có dịp kế thừa tinh hoa ẩm thực từ bên
ngoài. Có thể là cách chế biến, là gia vị mới, công thức mới.
Tiếp thu là tốt nhưng mỗi quốc gia vẫn giữ được bản sắc văn
hóa ẩm thực riêng của mình. Giống như Việt Nam, dù có hiện đại đến đâu thì những
món ăn truyền thống vẫn luôn là niềm tự hào của đất nước. Có thể kể đến như
bánh chưng, bánh giày, cốm, bánh cuốn, chả giò, phở,…