Bánh Trung Thu vốn là biểu tượng của ngày tết đoàn viên
nhưng không phải ai cũng biết trọn vẹn ý nghĩa của loại bánh mang đậm nét truyền
thống này. Hãy cùng Tạp chí ẩm thực tìm hiểu những thông tin thú vị về bánh
trung thu ngay sau đây nhé!
Một vài nét về Tết Trung Thu
Hàng năm, ngay từ những ngày đầu mùa thu mọi người lại háo
hức mong chờ tới ngày tết trung thu. Được diễn ra vào rằm tháng tám âm lịch, tết
trung thu là một trong những lễ hội lớn tại các nước Châu Á đặc biệt là tại Việt
Nam. Tết trung thu được coi là ngày tết của trẻ em và còn có những tên gọi rất
đặc biệt khác như tết trông trăng hay tết hoa đăng.
Ở Việt Nam, vào ngày tết trung thu mọi người sẽ bày mâm ngũ
quả và quây quần bên nhau cùng ngắm trăng, trò truyện. Trẻ em sẽ cùng nhau chơi
các trò chơi dân gian, rước đèn dưới ánh trăng. Ngoài ra, các hoạt động hấp dẫn
như múa lân, múa rồng, hát trống quân sôi động cũng được các bạn nhỏ và cả người
lớn rất yêu thích.
Sự tích về bánh Trung Thu
Với người dân Việt Nam, hễ nhắc đến Trung Thu thì không ai
mà không biết đến truyền thuyết về chị Hằng và chú Cuội – một trong những câu
chuyện huyền thoại tồn tại trong dân gian từ rất lâu đời.
Chuyện kể rằng, ngày xưa ở chốn cung đình có một nàng tiên
nữ tên là Hằng Nga. Nàng ấy vô cùng xinh đẹp và đặc biệt rất yêu trẻ con. Hằng
Nga lúc nào cũng mong muốn được xuống trần gian chơi cùng trẻ em nhưng tiên giới
không cho phép.
Một hôm, Ngọc Hoàng tổ chức cuộc thi “Làm bánh ngày rằm”, Hằng
Nga bèn xuống trần gian để học cách làm được bánh ngon. Dưới trần gian Hằng Nga
gặp được Cuội – một anh chàng được mệnh danh là chuyên gia nói dối.
Lúc bấy giờ, Cuội đã bày cho Hằng Nga cách làm bánh ngon là
cứ bỏ tất cả các nguyên liệu hòa lại với nhau rồi đem nướng lên. Nhưng bất ngờ
thay, khi chiếc bánh được mang ra khỏi lò thì rất thơm, các em nhỏ ăn vào đều tấm
tắc khen ngon.
Tìm được cách làm bánh ngon, Hằng Nga vội trở lại cung
trăng. Vì lưu luyến không muốn rời xa Hằng Nga, Cuội đã nắm lấy tay nàng và với
sức mạnh kì lạ, Cuội cùng cây đa đầu làng đã bị kéo bay tận lên cung trăng.
Quay về cung đình, Hằng Nga đem những chiếc bánh tự tay
mình làm đi dự thi. Không ngờ, chiếc bánh của Hằng Nga đã giành giải nhất và được
đặt tên là bánh trung thu.
Riêng về Cuội, ngồi dưới gốc cây đa trên cung trăng nhìn ngắm
trẻ con dưới trần gian chơi đùa nên nhớ nhà, chỉ biết ngồi khóc và buồn bã. Thấy
vậy, Hằng Nga cầu xin Ngọc Hoàng cho phép nàng và Cuội xuống trần gian chơi
cùng các em nhỏ vào ngày rằm tháng 8 hằng năm. Từ đó, Ngọc Hoàng đặt tên cho
ngày rằm tháng 8 là “Tết Trung thu” – dịp tết vui chơi của các em nhỏ.
Đặc điểm của bánh Trung Thu Việt Nam
Bánh trung thu Việt Nam gồm hai loại bánh chính là bánh nướng
và bánh dẻo. Ngoài ra, còn có các loại bánh khác như bánh trung thu cá chép hay
kiểu bánh lợn mẹ với đàn con.
Khác với các loại bánh trung thu phương Tây, bánh trung thu
ở nước ta thường có vị ngọt hơn. Bánh dẻo và bánh nướng thường có dạng hình
tròn đường kính khoảng 10cm, ngoài ra còn có loại bánh hình vuông có chiều cao
từ 4cm – 5cm.
Ý nghĩa đặc biệt của bánh Trung Thu
Vào ngày Rằm tháng 8, người ta thường tặng nhau những chiếc
bánh trung thu với ý nghĩa chúc cho mọi điều trong cuộc sống được tròn đầy,
viên mãn, chính bởi điều này mà chiếc bánh là món ăn, món quà có giá trị tinh
thần không thể thiếu trong ngày Tết Trung thu. Ở Việt Nam gồm hai loại bánh là
bánh dẻo và bánh nướng.
Bánh dẻo được làm từ bột nếp trắng tinh nhồi với đường và
nước hoa bưởi thơm lừng, đúc trong khuôn gỗ hoặc khuôn nhựa hình tròn, nhân làm
bằng hột sen hay đậu xanh tán nhuyễn – mang sắc thái của đất nước Việt Nam.
Hình tròn của bánh thể hiện hình dáng vầng trăng thu tròn và trắng ngà trong biểu
tượng ý nghĩa “đoàn viên gia đình” và nhất là tình yêu khăng khít giữa vợ chồng
với nhau.
Bánh nướng gồm hai phần: vỏ bánh và thân bánh. Vỏ bánh làm
bằng bột mì dậy men trộn với trứng gà và chút rượu, nhân có thể được làm bằng đậu
xanh, khoai môn hay hột sen tán nhuyễn bao bọc lấy lòng đỏ trứng muối có mùi
vani hay sầu riêng; nhân thập cẩm gồm đủ thứ như dăm bông, thịt lợn, vi yến, dừa,
hạt dưa, ngó sen, bí đao…
Hình tròn trong nhân là biểu hiện của sự tròn đầy, viên
mãn. Vị mặn của trứng muối bị vị ngọt của những nguyên liệu khác trung hòa, điều
này gợi cho ta đến một liên tưởng: trong cuộc sống, dù thường ngày có nếm trải
qua bao nhiêu đắng cay khổ sở thì vẫn có những người thân luôn bên ta, bao bọc
chở che ta và trao cho ta vị ngọt của tình thương của cuộc sống. Cũng giống như
chiếc bánh trung thu, trong mặn có ngọt, tạo nên hương vị đậm đà của cuộc sống.
Dù đi đâu về đâu, nhưng đến Tết Trung thu, mọi người thường
háo hức, cố gắng sắp xếp công việc để có thể về đoàn tụ cùng gia đình, trao cho
nhau những hộp bánh ngọt ngào, mang đậm hương vị quê hương và ý nghĩa của cuộc
sống.